ضرب المثل گونه ای از بیان است که معمولاً تاریخچه و داستانی پندآموز در پس بعضی از آن ها نهفته است. بسیاری از این داستان ها از یاد رفته اند، و پیشینهٔ برخی از امثال بر بعضی از مردم روشن نیست؛ با این حال، در سخن به کار می رود. شکل درست این واژه «مَثَل» است و ضرب در ابتدای آن اضافه است. به عبارتِ دیگر، «ضرب المثل» به معنای مَثَل زدن (به فارسی:داستان زدن) است.تاریخ پیدایش امثال و حکم به مدت ها پیش بر می گردد چنانچه از قدیم الایام جملات و ماجراهایی وجود داشتد که بخاطر یک اتفاق بازگو می شدند و ربطی به این اتفاقی که افتاده بود داشته است،تا پیش از این تاریخچه ضرب المثل هایی راکه با عنوانی رواج داشته اند بررسی می کردیم اما در این مطلب قصد داریم خود انواع ضرب المثل را ریشه یابی کنیم و ببینیم ضرب المثل معروف چیست.
لغت قمپز برگرفته از نوعی توپ جنگی است که در کوهستان‌ها کاربرد داشته و حتی کشور عثمانی در آن زمان‌ها در مقابل جنگ با کشور ایران از آن استفاده کرده است. جالب این‌جا است که در این توپ گلوله‌ای گذاشته نمی‌شد و خرابی به وجود نمی‌آورد، فقط در آن باروت بسیاری تعبیه می‌کردند و پارچه‌هایی را با فشار داخل این وسیله‌ی جنگی قرارمی‌دادند. بعد به آن چند ضربه محکم می‌زدند که کاملا محکم و سفت شود. بعد از این کارها، توپ را در کوهستان قرار داده و با آتش زدن مواد داخل توپ، صدای مهیبی آن منطقه را فرا می‌گرفت و ترس به جان سربازان دشمن می‌افتاد.
در روایات آمده است که در جنگ‌هایی که بین کشور ایران و کشور عثمانی رخ داده است، عثمانی‌ها از این وسیله برای ترس‌انداختن در جان و دل سپاهیان ایرانی استفاده می‌کردند. اما رفته‌رفته ایرانیان غیور و میهن‌پرست به راز این وسیله‌ی جنگی پی می‌برند و هر زمان که صدای ناخوشایند و وحشتناک این وسیله را می‌شنیدند با خونسردی کامل لبخند زده و به یکدیگر می‌گفتند: نترسید، قُمپوز در می‌کنند. گلوله ندارد و پوچ است.