بیمه رایگان، به گفته ی مدیر عامل بیمه سلامت ایران، من بعد به بیماران صعب العلاج تعلق می گیرد. بیمه رایگان برای حاشیه نشینان منطقه 12 تهران نیز در نظر گرفته شده است.بیمه رایگان درواقع برای سه دهه پایین جامعه در نظر گرفته شده است. به گفته ی مدیر عامل بیمه سلامت ایران، بیمه رایگان با حمایت های وزیر بهداشت و رایزنی های نمایندگان مجلس به تصویب رسید. تاکنون 5 میلیون و 800 هزار نفر تاکنون بیمه رایگان اقدام به ثبت نام کرده اند.
۲۴ فروردین ماه سال جاری بود که محمد مهدی ناصحی، مدیرعامل سازمان سلامت بیمه ایران اعلام کرد که بر اساس قانون بودجه ۱۴۰۱، افراد فاقد بیمه پایه سه دهک پایین درآمدی، رایگان تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند. به گفته وی، در قانون بودجه ۱۴۰۱ مصوب شده است که همه افراد جامعه که ایرانی هستند، تحت پوشش بیمه درمانی قرار بگیرند. (بنابر بند (د) تبصره ۱۴ قانون بودجه سال ۱۴۰۱، سه دهک پایین درآمدی به صورت رایگان و بدون پرداخت حق بیمه تحت پوشش قرار می‌گیرند.)
طرح بیمه همگانی سلامت، با توجه به طرح تحول سلامت کلید خورد و از ابتدای سال ۱۳۹۳ با ارائه طرح پوشش بیمه سلامت همگانی از سوی سازمان بیمه سلامت ایران، امکان پوشش افرادی که طی سالیان قبل فاقد بیمه بودند، فراهم شد.
به گفته معاون بیمه و خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت ایران، برآوردها حاکی از آن است که بین ۶ تا ۹ میلیون نفر در کشور فاقد بیمه هستند. ۵ میلیون و ۴۰۰هزار نفر مختص ۳ دهک اول جامعه تحت پوشش بیمه قرار گرفته‌اند. با توجه به اینکه ۴۰۰هزار نفر نیز در دو ماه پایانی سال گذشته در مناطق کم برخوردار حاشیه شهر بیمه شدند، تعداد بیمه شدگان همگانی سلامت به ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر رسیده است.
افراد تحت پوشش بیمه رایگان می‌توانند از خدمات دولتی به طور کامل برخوردار شوند. برای استفاده از خدمات بخش خصوصی باید از نظام ارجاع استفاده شود. در حال حاضر، حدود ۵۰درصد از بیمه‌شدگان بیمه رایگان از نظام ارجاع بهره‌مند می‌شوند؛ در بخش دولتی برای هزینه‌های بستری ۹۰درصد هزینه‌ها و در بخش سرپایی ۷۰درصد هزینه‌ها را بیمه سلامت پوشش می‌دهد.
طبق قانون، برقراری بیمه برای دهک‌های اول تا سوم رایگان و در قالب بیمه همگانی سلامت صورت می‌گیرد؛ ضمن اینکه برقراری بیمه جهت مشمولین دهک ۴ با پرداخت ۱۰درصد از حق بیمه مصوب، در بخش بیمه سلامت همگانی میسر است. طبق گفته مسئولان امر در سازمان بیمه سلامت ایران، برقراری بیمه مشمولین دهک‌های ۵ و ۶ با پرداخت ۲۵درصد از حق بیمه مصوب در بخش بیمه سلامت همگانی و برقراری بیمه جهت مشمولین دهک‌های ۷ و ۸ با پرداخت ۵۰درصد از حق بیمه مصوب در بخش بیمه ایرانیان اجرایی می‌شود. از سوی دیگر برقراری بیمه جهت مشمولین دهک‌های ۹ و ۱۰ با پرداخت ۱۰۰درصد از حق بیمه مصوب در بخش بیمه ایرانیان صورت می‌گیرد.
همه شهروندان فاقد بیمه پایه برای برقراری پوشش بیمه سلامت می‌توانند با مراجعه به سامانه خدمات غیرحضوری شهروندی این سازمان به نشانی bimehsalamatiranian.ir و یا دفاتر پیشخوان دولت طرف قرارداد، برای بیمه کردن خانواده خود اقدام کنند.
بیمه‌شدگان سازمان بیمه سلامت ایران نیز می‌توانند با وارد کردن کدملی، شماره تلفن همراه و درج کد امنیتی و وارد کردن رمز یک بار مصرف، وارد صفحه خدمات غیرحضوری شهروندی شوند و وضعیت بیمه‌ای خود را مشاهده کنند.
لازم به ذکر است مالکیت شماره تلفن همراه باید مختص کدملی کاربر باشد. در صفحه اصلی سامانه خدمات شهروندی نسخه الکترونیک امکان مشاهده اطلاعات بیمه‌ای، اعتبار باقیمانده، بررسی تاریخچه خدمات، جستجوی مراکز، تمدید اعتبار، ویرایش تصویر و اعضای خانوار وجود دارد.
در قسمت اطلاعات هویتی و بیمه‌ای، جنسیت بیمه شده، نسبت با سرپرست، صندوق بیمه‌ای، مانده اعتبار به روز و تاریخ پایان اعتبار نمایش داده می‌شود. در صفحه خدمات غیرحضوری با انتخاب گزینه تاریخچه خدمت، تمامی خدمات دریافت‌شده بیمه شده قابل مشاهده است و امکان مشاهده کد رهگیری و تاریخ تمامی خدمات دریافتی در این صفحه وجود دارد.
در صفحه خدمات ارائه‌شده، اطلاعات مرکز، پزشک، خدمات تجویزی، نحوه مصرف دارو، قیمت خدمت و سهم بیمار قابل مشاهده است.
ه‌شده، زمانی وجود خواهد داشت که اعتبار و پوشش بیمه‌ای آن کمتر از ۱۵ روز باشد؛ در غیر این صورت، امکان تمدید برای بیمه‌شده وجود ندارد. همچنین در صفحه پروفایل اطلاعات، پوشش بیمه‌ای، اطلاعات سرپرستی و همچنین قابلیت ویرایش تصویر و امکان چاپ دفترچه وجود دارد.