خواص ماست ایسلندی؛ هرآنچه باید بدانید

اسکایر (Skyr) یک فرآورده لبنی سنتی ایسلندی است که به‌دلیل ارزش غذایی بالا و طعم لذیذش این روزها در سراسر دنیا بسیار محبوب شده است. این ماست غلیظ ایسلندی به‌خاطر پروتئین بالا و مجموعه‌ای متنوع از ویتامین‌ها و مواد معدنی به‌عنوان یک انتخاب سالم در رژیم غذایی شناخته می‌شود. خیلی‌ها آن را به‌عنوان یک صبحانه پرپروتئین، یک دسر سالم یا میان‌وعده‌ای شیرین و سبک مصرف می‌کنند. در این مقاله نگاهی دقیق‌تر به اسکایر می‌اندازیم تا ببینیم این فرآورده لبنی محبوب چیست، چگونه تهیه می‌شود و چرا برای سلامتی‌مان مفید است؟ با ما همراه باشید.

اسکایر چیست؟

اسکایر بیش از هزار سال است که بخشی جدانشدنی از سفره مردم ایسلند به شمار می‌رود. این خوراکی از نظر ظاهر و مزه شباهت زیادی به ماست دارد، با این تفاوت که بافت آن کمی غلیظ‌تر و خامه‌ای‌تر است.

روش تهیه آن هم ساده ولی خاص است: اسکایر از شیر بدون چربی (شیر اسکیم) تهیه می‌شود. ابتدا شیر را حرارت می‌دهند و سپس به آن کشت‌های زنده باکتری اضافه می‌کنند. بعد از آن ‌که محصول غلیظ شد، آن را صاف می‌کنند تا آب‌پنیر (وی) جدا شود و اسکایر با بافتی غلیظ و خوش‌طعم آماده گردد. به دلیل همین روش تولید، برای تهیه‌ اسکایر سه تا چهار برابر بیشتر از ماست معمولی شیر مصرف می‌شود؛ به همین خاطر محصول نهایی بسیار مغذی‌تر و غنی‌تر است.

محبوبیت اسکایر در سال‌های اخیر آن‌قدر زیاد شده که حالا می‌توانید آن را در بسیاری از فروشگاه‌های مواد غذایی در سراسر دنیا پیدا و یا آن را با سفارش آنلاین از سوپرمارکت تهیه کنید.

خواص ماست ایسلندی

۱. سرشار از مواد مغذی مهم

اسکایر یک مجموعه چشمگیر از مواد مغذی را در خودش جای داده است. این خوراکی کالری و چربی کمی دارد، مقدار کربوهیدراتش پایین است، اما درعوض پروتئین بالا و انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی ارزشمند را در خود دارد. البته میزان دقیق مواد مغذی در اسکایر می‌تواند بسته به برندی که تهیه می‌کنید کمی متفاوت باشد.

بااین‌حال، یک وعده ۱۷۰گرمی اسکایر ساده و بدون افزودنی معمولا ترکیبات زیر را دارد:

• کالری: ۱۱۰
• پروتئین: ۱۹ گرم
• کربوهیدرات: ۷ گرم
• چربی: ۰ گرم
• فسفر: ۵/۲۵درصد از نیاز روزانه
• کلسیم: ۲۰درصد از نیاز روزانه
• ریبوفلاوین (ویتامین ب۲): حدود ۱۹درصد از نیاز روزانه
• ویتامین ب۱۲: حدود ۱۷درصد از نیاز روزانه
• پتاسیم: حدود ۵درصد از نیاز روزانه

نکته جالب این است که اسکایر به‌طور طبیعی بدون چربی است. البته در بعضی فرایندها ممکن است کمی خامه به آن اضافه شود که در این صورت، مقدار چربی محصول افزایش پیدا می‌کند.

یکی دیگر از ویژگی‌های مهم اسکایر پروتئین بالای آن است. به‌طور متوسط در هر ۱۰۰ گرم اسکایر، حدود ۱۱ گرم پروتئین وجود دارد. به‌عنوان مقایسه، همین مقدار ماست یونانی تقریبا ۷ گرم و شیر کامل تنها ۳/۲ گرم (یعنی تقریبا یک‌سوم اسکایر) پروتئین دارد.

۲. پروتئین بالا، سیری طولانی

یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های مصرف اسکایر، مقدار پروتئین چشمگیر آن است. برای تولید اسکایر، سه تا چهاربرابر بیشتر از ماست معمولی شیر مصرف می‌شود. همین موضوع باعث می‌شود محصول نهایی غلیظ‌تر و سرشار از پروتئین باشد.

طبق مطالعات علمی، پروتئین لبنی می‌تواند به تنظیم قند خون کمک کند، سلامت استخوان‌ها را بهبود ببخشد و در دوران کاهش وزن، مانع از تحلیل عضلات شود.

از سوی دیگر، پروتئین نقش مهمی در کنترل وزن دارد، چون احساس سیری را افزایش می‌دهد و میل به خوردن را کاهش می‌دهد. به همین دلیل است که مصرف خوراکی‌های لبنی پروتئینی مثل اسکایر می‌تواند در پیشگیری از اضافه‌وزن و چاقی موثر باشد.

در پژوهشی تأثیر ماست با میزان پروتئین کم، متوسط و بالا روی گرسنگی و اشتها مقایسه شد. نتیجه این بود که کسانی که ماست پرپروتئین خورده بودند، گرسنگی کمتری احساس کردند، مدت طولانی‌تری سیر ماندند و خوردن وعده بعدی‌شان هم به تأخیر افتاد.

حتی شواهد علمی حاکی از آن است که پروتئین می‌تواند متابولیسم بدن را کمی افزایش دهد. این پدیده که به آن «ترموژنز ناشی از رژیم غذایی» می‌گویند، باعث می‌شود بدن بعد از هر وعده غذایی، انرژی بیشتری بسوزاند.

۳. محافظ استخوان‌ها و سپری مقاوم در برابر پوکی استخوان

اسکایر سرشار از کلسیم است؛ یکی از مهم‌ترین مواد معدنی مورد نیاز بدن. حدود ۹۹درصد کلسیم بدن ما در استخوان‌ها و دندان‌ها ذخیره شده است. درحالی‌که کلاژن، ساختار اصلی استخوان‌ها را می‌سازد، ترکیب کلسیم و فسفات است که به استخوان‌ها استحکام و تراکم می‌بخشد.

طبق مطالعات، مصرف کافی کلسیم در کودکان و نوجوانان با افزایش تراکم استخوان‌ها و رشد سالم استخوان‌ها همراه است. اما با افزایش سن، تراکم استخوان‌ها به مرور کاهش پیدا می‌کند و استخوان‌ها شکننده می‌شوند؛ وضعیتی که به آن پوکی استخوان گفته می‌شود.

تحقیقات ثابت کرده‌اند که افزایش مصرف کلسیم می‌تواند از کاهش تراکم استخوان جلوگیری کند. برای نمونه، یک مطالعه سه‌ساله روی زنان حاکی از این بود که مصرف بیشتر کلسیم از طریق محصولات لبنی به حفظ تراکم استخوان‌ها کمک کرده است. همچنین پژوهشی دیگر در زنان مسن نشان داد که مکمل‌های کلسیم می‌توانند کاهش تراکم استخوان ناشی از سن را تا حدی جبران کنند.

نکته جالب اینکه تنها یک وعده ماست ایسلندی حدود ۲۰درصد نیاز روزانه شما به کلسیم را تامین می‌کند؛ یعنی کافی است روزانه یک ظرف کوچک اسکایر برای بخشی از نیاز بدن به این ماده حیاتی مصرف شود.

۴. تقویت سلامت قلب

بیماری‌های قلبی یکی از مهم‌ترین علل مرگ‌ومیر در جهان هستند. خوشبختانه شواهد علمی نشان می‌دهد مصرف محصولات لبنی مانند اسکایر می‌تواند با کاهش خطر بیماری‌های قلبی مرتبط باشد.

دلیل اصلی این موضوع مواد معدنی موجود در لبنیات است؛ کلسیم، پتاسیم و منیزیم همگی نقش مهمی در حفظ سلامت قلب و تنظیم فشار خون دارند.

برای مثال، طبق یک مطالعه ژاپنی که ۲۴ سال طول کشید، برای هر ۱۰۰ گرم مصرف لبنیات، ۱۴درصد کاهش در مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های قلبی مشاهده شد. مطالعه‌ای دیگر نیز حاکی از آن بود که مصرف روزانه سه وعده لبنیات می‌تواند فشار خون سیستولیک را در مردانی که دچار فشار خون بالا هستند، به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهد.

با این تفاصیل مصرف ماست ایسلندی و لبنیات دیگر می‌تواند به عنوان یک گزینه ساده و خوشمزه، به حفظ سلامت قلب کمک کند.

۵. کنترل قند خون

ماست ایسلندی به‌خاطر پروتئین بالا و کربوهیدرات پایینش، می‌تواند به تنظیم قند خون کمک کند.

وقتی غذا می‌خوریم، کربوهیدرات‌ها به گلوکز تجزیه می‌شوند و هورمونی به نام انسولین مسئول انتقال گلوکز به سلول‌ها برای تولید انرژی است. اما وقتی بیش از حد کربوهیدرات مصرف کنیم، این فرایند به‌خوبی انجام نمی‌شود و قند خون بالا می‌رود.

طبق مطالعات انجام‌شده مصرف پروتئین جذب کربوهیدرات‌ها را کند می‌کند و در نتیجه کنترل بهتری روی قند خون ایجاد می‌شود و میزان قند خون کاهش پیدا می‌کند.

یک پژوهش ۱۶هفته‌ای مقایسه‌ای بین رژیم‌های پرپروتئین و رژیم‌های معمولی انجام شد. نتیجه این که جایگزین‌کردن بخشی از کربوهیدرات با پروتئین، بهبود قابل‌توجهی در کنترل قند خون ایجاد می‌کند.

آیا ماست ایسلندی برای همه مناسب است؟

با وجود فواید زیاد، ممکن است اسکایر برای برخی افراد مناسب نباشد. ازآنجاکه این فرآورده لبنی از شیر تهیه می‌شود، کسانی که به پروتئین‌های شیر یعنی کازئین یا وی حساسیت دارند، باید از مصرف آن خودداری کنند. در این افراد، مصرف اسکایر و دیگر محصولات لبنی می‌تواند واکنش‌های آلرژیک ایجاد کند.

افرادی که عدم تحمل لاکتوز دارند، ممکن است نیاز به آزمون‌وخطا داشته باشند تا ببینند می‌توانند اسکایر را تحمل کنند یا خیر. خوشبختانه فرایند صاف‌کردن اسکایر باعث می‌شود حدود ۹۰درصد لاکتوز از آن جدا شود، بنابراین بسیاری از افراد با عدم تحمل لاکتوز می‌توانند مقادیر متوسط اسکایر را بدون مشکل مصرف کنند. بااین‌حال بهتر است بعد از خرید ماست از سوپرمارکت ابتدا مقدار کمی امتحان کنید تا مطمئن شوید واکنش منفی ایجاد نمی‌کند.

سخن پایانی

ماست ایسلندی سرشار از مواد مغذی است که می‌تواند فواید زیادی برای سلامتی داشته باشد. مصرف این فرآورده لبنی می‌تواند به حفظ سلامت استخوان‌ها و قلب کمک کند، در مدیریت وزن مؤثر باشد، قند خون را تنظیم کند و پروتئین کافی را با حداقل کربوهیدرات و چربی به بدن برساند. به‌طور کلی، ماست ایسلندی یک خوراکی مغذی و سالم است که می‌تواند به‌عنوان بخشی مهم از رژیم غذایی بیشتر افراد قرار بگیرد.