شوک وام بدون ضامن برای کارگران | وام بدون ضامن جنجال به پا کرد!

پایگاه خبری تحلیلی پیشنهاد ویژه :

وام بدون ضامن وامی است که در چند هفته اخیر به یکی از مباحث روز تبدیل شده است.  در ابتدا رئییس جمهور موضوع وام بدون ضامن را در جلسه با فعالین اقتصادی عنوان کرد از مدیران عامل بانک‌ها خواسته بود تا پرداخت وام به آحاد جامعه تسهیل گردد؛ به این صورت که اعتبارسنجی متقاضیان وام‌های خرد جایگزین وثیقه‌های سنگین و چند ضامن برای دریافت تسهیلات بانکی شود.  وزیر اقتصاد هم پس از صحبت‌های رییس جمهوری اعلام کرد که از روز شنبه (نهم آبان ماه) طرح  وام بدون ضامن در بانک‌های دولتی اجرایی شود و وزارت اقتصاد بر اجرای آن نظارت خواهد کرد.برای دریافت وام بدون ضامن در مرحله اول، شاغلان، بازنشستگان و مستمری ‌بگیران دستگاه ‌های اجرایی و شاغلان و بازنشستگان نهادهای عمومی غیردولتی، مشمول دریافت تسهیلات بدون ضامن هستند. در ادامه به آخرین خبر از پرداخت وام بدون ضامن می پردازیم.

با اعلام ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور دولت، پرداخت وام بدون ضامن شروع و دستورالعمل‌های لازم به این ۱۲ بانک عامل داده شد.ولی طبق گفته سیداحسان خاندوزی، وزیر اقتصاد، این وام‌ها فقط برای گروه کارمندان و کارکنان دولتی قابل استفاده بود. البته خاندوزی اعلام کرد که به مرور گروه‌های دیگر هم امکان دریافت چنین وامی را خواهند داشت. حال چند هفته از زمان آغاز پرداخت این وام‌ به گروه کارمندان و کارکنان دولتی می‌گذرد و این طرح برای خود دولتی‌ها هم فراز و نشیب‌های زیادی داشته است. گروه کارگری هم به این وام امید زیادی داشت، ولی با مطرح شدن موانع مختلف کاملا از دریافت این تسهیلات دلسرد شده‌اند.

به گفته عباسعلی صفری، دبیر اجرایی خانه کارگر کردستان، کارگران برای دریافت این وام ۱۰۰ میلیون تومانی باید معادل همین مقدار پول را سپرده گذاری کنند، ضمن اینکه موانع و محدودیت‌های دیگری هم برای گروه‌ کارگران در زمینه دریافت همین تسهیلات از سوی بانک‌های عامل به وجود آمده است.

صفری بیان کرده که این وام به منظور رفع مشکلات مردم مطرح شد. کارگران به امید دریافت آسان وام بدون ضامن، طبق وعده‌های مسئولان، به بانک‌های عامل مراجعه می‌کنند اما در واقع سخت‌ترین شرایط جلوی پای آن‌ها قرار می‌گیرد. این مسئول خانه کارگری اعلام کرده؛ کارگری که ماهی چهارمیلیون تومان حقوق دریافت می‌کند، توانایی سپرده گذاری ۱۰۰ میلیون تومانی را ندارد. ضمن اینکه بانک‌ها از وی درخواست می‌کنند برای دریافت وام بدون ضامن، سپرده ۱۰۰ میلیون تومانی را ۶ ماه در بانک بگذارد. این اقدام واقعا نشدنی است.

به اعتقاد وی، دولتمردان کشور باید به دنبال طرح‌هایی باشند که برای دهک‌های پایین جامعه هم اجرا شود. هم اکنون طرح وام بدون ضامن برای قشر کارگر واقعا عملیاتی نیست.

این شرایط باعث سرگردانی کارگران و دهک‌های پایین جامعه شده و باز هم یک وعده و حرف درمانی دیگر اتفاق افتاده است. شرایطی که بانک‌ها برای دریافت وام بدون ضامن اعلام کرده‌اند بیانگر این است که این وعده عملا قابل انجام نیست.

کامران ندری کارشناس مسائل اقتصادی گفت: در حال حاضر به دلیل اینکه تقاضای زیادی برای اخذ وام وجود دارد، بانک‌ها مقاومت زیادی می‌کند تا به این تقاضا‌ها پاسخ ندهد، بنابراین اخذ تضامین سنگین برای وام‌ها و همچنین فرایند بروکراتیک، برای گرفتن وام را باید در همین زمینه ارزیابی کرد، در حال حاضر عرضه و تقاضا برای اخذ تسهیلات به هیچ عنوان تعادل ندارد و مردم تقاضای زیادی برای گرفتن وام دارند در حالیکه منابع بانک‌ها برای تسهیلات‌دهی بسیار کم است.

کامران ندری کارشناس مسائل اقتصادی گفت: در حال حاضر به دلیل اینکه تقاضای زیادی برای اخذ وام وجود دارد، بانک‌ها مقاومت زیادی می‌کند تا به این تقاضا‌ها پاسخ ندهد، بنابراین اخذ تضامین سنگین برای وام‌ها و همچنین فرایند بروکراتیک، برای گرفتن وام را باید در همین زمینه ارزیابی کرد، در حال حاضر عرضه و تقاضا برای اخذ تسهیلات به هیچ عنوان تعادل ندارد و مردم تقاضای زیادی برای گرفتن وام دارند در حالیکه منابع بانک‌ها برای تسهیلات‌دهی بسیار کم است.

درحالی که با دستور ابراهیم رئیسی قرار شد همه بانک‌های دولتی و نیمه دولتی در مرحله اول به افراد خوش حسابی که حقوق بگیر و مستمری بگیر هستند با اعتبارسنجی و بدون ضامن تسهیلات ۵۰ و ۱۰۰ میلیون تومانی پرداخت کنند، در این زمینه بانک‌ها مقاومت‌های زیادی را برای عدم پرداخت وام از خود نشان می‌دهند.

علی صالح‌آبادی رئیس کل بانک مرکزی در این باره گفت: بانک‌ها موظف هستند در چارچوب مقررات موجود کشور، وام‌های خُرد را طبق روال گذشته پرداخت کنند و به هیچ عنوان نباید به بهانه اینکه مقررات جدیدی ممکن است ابلاغ شود، پرداخت وام‌ها با روش‌های گذشته و کنونی را متوقف کنند، بنابراین روند کنونی باید ادامه پیدا کند.

این در حالی است که بر اساس اعلام خاندوزی وزیر اقتصاد، براساس گزارش بانک‌های دولتی طی سه هفته اخیر بیش از ۶۵ هزار نفر بدون ضامن از وام‌های خرد استفاده کرده‌اند.به گفته وزیر اقتصاد، در کنار دستورالعمل تشویقی و با همکاری مدیران عامل بانک‌ها با متخلفان نیز برخورد شد و تسهیل شرایط وام خرد برمبنای اعتبارسنجی با جدیت ادامه خواهد داشت.

کامران ندری کارشناس مسائل بانکی با اشاره به پیچ وخم‌های دریافت وام در ایران اظهار داشت: هرچند که دولت به دنبال آن است که برای وام‌های خُرد و زیر صد میلیون تومان اخذ تضامین و ضامن را حذف کند، اما با توجه به شرایطی که وجود دارد، این کار با موانع بسیار جدی روبرو است.

وی افزود: در حالی که روش‌های اعتبارسنجی مختلفی برای اعتبارسنجی متقاضیان وام وجود دارد، اما در این زمینه بانک مرکزی باید مشخص کند که آیا در این رابطه باید وحدت رویه‌ای وجود داشته باشد یا اینکه هر بانکی مکانیزم خاص خودش را دارد، همچنین جزئیات این موضوع دارای ابهام است و نمی‌توان در مورد آن با قطعیت حرف زد.

ندری با تاکید بر اینکه تغییر وام‌دهی از شیوه سنتی به سمت اعتبار‌سنجی با موانعی روبرو است، گفت: هر چند شیوه اعتبارسنجی در دنیا امری مرسوم و متداول است، اما در کشور ما به دلایل مختلف این شیوه اجرا نشده در مقابل عملی کردن آن به نوعی مقاومت‌هایی وجود داشته، این در حالی است که به اعتقاد بنده مشکل اصلی نحوه اعتبارسنجی افراد در نظام بانکی برای اعطای وام نیست، بلکه مشکل این است که بانک‌ها برای اینکه به متقاضیان وام بدهند، فرایند‌های اخذ تسهیلات را طی این سالیان با بروکراسی خسته‌کننده‌ای همراه کرده‌اند تا میزان وام‌دهی خود را کاهش دهند.

وی اضافه کرد: در حال حاضر به دلیل اینکه تقاضای زیادی برای اخذ وام وجود دارد، بانک‌ها مقاومت زیادی می‌کند تا به این تقاضا‌ها پاسخ ندهد، بنابراین اخذ تضامین سنگین برای وام‌ها و همچنین فرایند بروکراتیک، برای گرفتن وام را باید در همین زمینه ارزیابی کرد، در حال حاضر عرضه و تقاضا برای اخذ تسهیلات به هیچ عنوان تعادل ندارد و مردم تقاضای زیادی برای گرفتن وام دارند در حالی که منابع بانک‌ها برای تسهیلات‌دهی بسیار کم است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: در چنین شرایطی نیز بانک‌ها طبیعتا دنبال این هستند که سطح تسهیلات‌دهی خود را مدیریت کرده و در این زمینه سخت‌گیری کنند، در حال حاضر نیز افرادی وجود دارند که از میزان اعتبار بالایی برخوردارند، اما بانک‌ها از زیر دادن تسهیلات شانه خالی می‌کنند، که یکی از مهم‌ترین دلایل این وضعیت اوضاع بغرنج بانک‌ها از نظر تراز بد مالی است.

ندری تصریح کرد: چرا که در طول سال‌های گذشته دولت با تسهیلات تکلیفی که بر گردن بانک‌ها گذاشته موجبات آن را فراهم آورده کرده تا منابع بانک‌ها به صورت دستوری صرف شود، تا از این طریق آن‌ها نتوانند سرمایه‌گذاری‌های مناسبی را انجام دهند تا از سود و منابع حاصل از آن بتوانند به مردم وام پرداخت کنند.

این کارشناس مسائل اقتصادی همچنین با اشاره به اینکه بسیاری از مردم گرفتن وام را نوعی رانت می‌دانند، تصریح کرد: با توجه به اینکه همواره گپ بسیار زیادی بین نرخ تورم واقعی در اقتصاد با نرخ بهره بانکی وجود دارد، هر زمانی که یک فرد وام بانکی با سود ۲۰ درصد را نیز دریافت کند با توجه به تورم حداقل ۴۰ درصدی در همان ابتدا با سود ۲۰ درصدی روبرو می‌شود، بنابراین افراد با توجه به وجود تورم تقاضای بسیار زیادی برای دریافت وام دارند، چرا که این موضوع را یک فرصت برای خود می‌دانند که می‌تواند طی چند سال از لحاظ مالی سود خوبی به آن‌ها برساند، طبیعتاً در چنین وضعیتی تقاضا برای اخذ وام بسیار زیاد شده است.