هشدار کلاهبرداری با یارانه جدید بنزین | آخرین جزییات از تغییر سهمیه بنزین

پایگاه خبری تحلیلی پیشنهاد ویژه :

طرح جدید دولت با یارانه جدید بنزین به پربحث ترین خبر در محافل اقتصادی. و کارشناسی تبدیل شده است. . طرح یارانه جدید بنزین اولین بار از طرف سخنگوی دولت اعلام شد که اجرای پایلوت یارانه جدید بنزین در کیش و قشم در آینده نزدیک انجام می شود. اقتصاددانان بسیاری به بررسی طرح یارانه جدید بنزین پرداختند و اکثرا معتقدند که با این طرح قیمت بنزین به شدت افزایش می یابد. در ادامه آخرین خبر از یارانه جدید بنزین را می خوانیم.

عضو کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه ‌مخالف طرح "توزیع یارانه بنزین" هستیم، گفت: یکی از ایرادات این بود که سوداگران و سودجویان به راحتی می‌ توانند وارد این بازار شده و آن را مدیریت کنند.

عضو کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه وزارت نفت هم گویا در جریان طرح مذکور نبوده و گروه اقتصادی دولت آن را پایه‌ریزی کرده است افزود: محتوای این طرح این است که همه مردم ایران باید به طور مساوی از این ثروت ملی استفاده کنند بنابراین هدف این طرح پسندیده است.

وی با اشاره به اینکه نکته حائز اهمیت این است که این طرح چقدر می‌تواند جامع باشد گفت: ایرادات زیادی به طرح "باز توزیع یارانه بنزین به افراد" وارد بود و یکی از اشکالات این بود که اگر فرد نتوانست از 15 لیتر بنزین تعریف شده در سامانه که برای مدت محدود در نظر گرفته شده استفاده کند، این سهمیه باطل می‌شود.

محمدنژاد تصریح کرد: مسئله بعدی این است که فرد 15 لیتر بنزین یارانه‌ای که هزار و 500 تومانی است را اگر بخواهد در همان سامانه طراحی شده بفروشد به چه میزان می‌تواند آن را بفروشد لذا یکی از ایرادات این بود که سوداگران و سودجویان به راحتی می‌توانند وارد این بازار شده و آن را مدیریت کنند.

وی با بیان اینکه بدین ترتیب سوداگران در ساعات پایانی و در زمان ابطال سهمیه آن را با کمترین قیمت می‌خرند لذا موضوع کنترل سهمیه بنزین حائز اهمیت ویژه‌ای است ابراز داشت: قطعاً سودجویان مانند سوداگری‌هایی که در بحث ارز 4 هزار و 200 تومانی شاهد بودیم راه‌های سواستفاده از این موقعیت را نیز می‌دانند.

رئیس کمیته نیرو کمیسیون انرژی مجلس افزود: در موضوع ارز یک سازوکار حسابرسی شده در بدنه دولت بود اما با این وجود نتوانست فرآیند مصرف ارز ترجیحی را کنترل کند اکنون این ابهام وجود دارد که در طرح بازتوزیع بنزین چگونه با سامانه‌ای که هر کسی می‌تواند به راحتی در آن سوداگری کند می‌توان توزیع بنزین را کنترل کرد.

نماینده مردم لنگرود در مجلس با اشاره به اینکه طرح مذکور سبب قاچاق سوخت می‌شود و دولت در این طرح هیچ سازوکاری برای کنترل قاچاق در نظر نگرفته بود افزود: از طرفی همه مردم به سامانه و اینترنت دسترسی ندارند و این اختصاص بنزین در سامانه به افرادی  که به اینترنت و سامانه دسترسی ندارند از دیگر نقایص طرح بازتوزیع بنزین بود.

عضو کمیسیون انرژی مجلس اذعان داشت: قرار شد وزیر نفت این مشکلات را به دولت و گروه اقتصادی آن منتقل و رفع ابهام کنند تا مورد تأیید کمیسیون انرژی قرار گیرد همچنین بنا بود این طرح به صورت پایلوت در قشم و کیش اجرا شود که طبق گزارش‌های غیررسمی مردم این مناطق نیز از طرح بازتوزیع بنزین استقبال نکردند.

محمدنژاد با بیان اینکه دولت می‌تواند خود فروش بنزین را انجام داده و پول آن را در قالب کارت‌ که مختص خرید کالا است بین مردم توزیع کند گفت: این راه بسیار بهتر از طرحی است که ارائه شده که در آن بسیاری از مردم نمی‌توانند از مزیت ایجاد شده استفاده کنند و در این بین تنها منافع هنگفتی نصیب رانت‌خواران می‌شود.

وزیر نفت گفت که طرح تخصیص سهمیه بنزین به همه مردم در حال بررسی کارشناسی و انجام کارهای آزمایشی است و هر زمان ابهام‌هایش برطرف شود، از سمت دولت برای اجرای آن تصمیم‌گیری می‌شود.

جواد اوجی، وزیر نفت امروز پس از امضای تفاهم‌نامه خط لوله تابش (تأمین بازار انرژی شرق) در جمع خبرنگاران با بیان اینکه خط لوله جدید پروژه‌ای اقتصادی است که روزانه ۱۵۰ هزار بشکه فرآورده نفتی را منتقل خواهد کرد اظهار کرد: این خط لوله فرآورده‌های نفتی تولید پالایشگاه ستاره خلیج فارس را پس از طی سه استان به شمال شرق کشور انتقال می‌دهد.

وی ادامه داد: از مدیرعامل بانک ملت برای تأمین ۳۷۰ میلیون یورو منابع ارزی این پروژه و پشتیبانی از پروژه‌های جدید و توسعه میدان‌های نفتی تشکر می‌کنم. با پشتیبانی وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک ملت بخش زیادی از منابع مالی مورد نیاز پروژه‌های نفتی کشور به‌ویژه در بخش پتروپالایشگاه‌ها تأمین خواهد شد.

وی همچنین در بخش دیگری از سخنانش طرح تخصیص سهمیه بنزین به همه مردم در حال بررسی کارشناسی و انجام کارهای آزمایشی است و هر زمان ابهام‌هایش برطرف شود، از سمت دولت برای اجرای آن تصمیم‌گیری می‌شود.

مام کارت‌های بانکی سرپرست خانوار امکان اتصال به سامانه شاپرک دارند که مشخص می کند چقدر اعتبار بنزین دارد. مازاد بر اعتبار موجود با نرخ ۳ هزار تومان محاسبه خواهد شد. این شیوه بازتوزیع یارانه،‌ به نفع اقشاری است که مصرف کمتری داشته باشند.

روند کنونی توزیع یارانه بنزین چنین است: «در ایران حدود ۲۴ میلیون کارت سوخت خودرو شخصی و موتورسیکلت وجود دارد. ماهانه به کارت سوخت این وسایل نقلیه شخصی، سهمیه بنزین یارانه‌ای (۱۵۰۰ تومان برای هر لیتر) واریز می‌شود. سهمیه کارت سوخت خودرو سواری شخصی ماهانه ۶۰ لیتر و موتورسیکلت نیز ۲۵ لیتر است.

روزانه حدود ۴۵ میلیون لیتر بنزین یارانه‌ای توزیع می‌شود و کل مصرف روزانه بنزین کشور نیز تقریباً دو برابر این رقم است؛ یعنی حدود ۴۰ الی ۴۵ میلیون لیتر در روز بنزین با نرخ ۳ هزار تومانی مصرف می‌شود. اما از ۷۶ میلیون نفر یارانه بگیر در ایران که حدود ۲۴ میلیون خانواده می‌شوند، فقط حدود ۵۲ درصد آنها خودرو دارند و تقریباً نیمی از جمعیت کشور که اتفاقاً قشر کم درآمد جامعه هستند، از یارانه بهره‌اند.»

براساس این تعریف ساده، توزیع یارانه‌ها به شکل کنونی بیشتر به نفع ثروتمندانی است که در حال حاضر حتی مشمول یارانه نقدی نمی‌شوند. طرح بازتوزیع یارانه بنزین برای اصلاح این شرایط طراحی شده و به اعتقاد طراحان آن، ادامه شرایط فعلی به نفع مرفهان است؛ اما اگر قرار باشد بنزین یارانه‌ای باشد، حداقل باید این یارانه بین تمام ایرانی‌ها به یک نسبت توزیع شود تا همه از آن برخوردار باشند. اگر خانواده‌ای خودرو یا موتورسیکلت دارد، این سهمیه را استفاده کند و اگر هم ندارد،‌ بتواند سهمیه در نظر گرفته شده را بفروشد و از اعتبار یارانه بنزین در جهت افزایش سطح رفاه خود بهره ببرد.

برای اصلاح وضع موجود، دولت به دنبال حذف یارانه بنزین نیست؛ اما همان طور که اشاره شد یک راه هنوز برای برخورداری دهک‌های ضعیف جامعه از یارانه بنزین وجود دارد و آن هم بازتوزیع یارانه به هر فرد به جای کارت سوخت است.

در طرح جدید بر اساس گزارش ایران، پیشنهاد وزارت اقتصاد هر نفر ۲۰ لیتر در هر ماه  است؛ اما برخی از مسئولان از جمله وزیر نفت ۱۵ لیتر در هر ماه را عنوان کرده‌اند که منطق آن، جلوگیری از کسری بودجه است. چراکه اگر ۱۵ لیتر به هر فرد تخصیص داده شود، عملاً کسری بودجه‌ای از این محل به کشور تحمیل نمی‌شود؛ اما با سهمیه ۲۰ لیتری عملاً دولت حدود  ۷ هزار تا ۸ هزار میلیارد تومان در سال باید یارانه جدید توزیع کند و این یارانه، مجموع هزینه‌های دولت را بالا می‌برد.

با این حال احتمال اجرای آزمایشی این طرح براساس مختصات هر نفر ۲۰ لیتر وجود دارد. از نظر طراحان،‌ منفعت هر نفر ۲۰ لیتر این است که تعداد کسانی که متضرر می‌شوند کمتر خواهد بود. به این ترتیب که در طرح ۲۰ لیتر هر نفر، حدود ۶۰ میلیون نفر منتفع می‌شوند؛ برای ۸ میلیون نفر تفاوتی ایجاد نمی‌کند و حدود ۱۱ میلیون نفر با کاهش سهمیه متضرر می‌شوند. بر این اساس، اگر طرح به درستی به جامعه ارائه شود متضرر شدن ۱۱ میلیون نفر در یک جمعیت ۸۰ میلیون نفری توجیه پذیر است. با توجه به اینکه اکنون در طرح تخصیص یارانه بر مبنای کارت سوخت، نیمی از جمعیت یارانه بگیر کشور متضرر هستند.

برآوردهای اولیه و مطالعاتی نشان می دهد  اما با در نظر گرفتن ۱۵ لیتر برای هر نفر،‌ بیش از ۴۰ میلیون نفر منتفع و فقط چند میلیون (اندک) خواهیم داشت. در همین حال برای ۱۲ میلیون نفر تفاوتی ایجاد نمی‌شود. این تعریف متضرران و منتفعان بر مبنای بعد خانوار تعریف می‌شود. به این ترتیب که علاوه بر خانواده‌هایی که خودرو و موتورسیکلت ندارند، خانواده‌هایی نیز هستند که ۵ نفر و بیشتر هستند و از این طرح بهره‌مند خواهند شد. خانواده‌های ۴ نفره نیز که یک خودرو دارند،‌ جزو افرادی هستند که با این طرح جدید تفاوتی در سهمیه بنزین آنها ایجاد نخواهد شد.

به گفته طراحان،‌ ایده سقف ۶۰ لیتر برای هر خانواده نیز اگرچه از سوی برخی از مسئولان مطرح شده،‌ اما هنوز تأیید نشده است؛ چراکه این ایده علاوه بر بار مالی برای کشور، مخالف عدالت اجتماعی و همین طور سیاست‌های تشویقی فرزندآوری است. به این ترتیب متضرران طرح جدید، خانواده‌هایی با بعد کمتر از ۳ نفر خواهند بود.