گزینه‌های محتمل و قطعی کابینه دولت رییسی

فصل سهم‌خواهی است. جریان‌های سیاسی به دنبال راهی هستند تا پس از انتقال قدرت، بخشی از دولت آتی باشند. از منتها الیه راست سیاسی تا میانه طیف، رایزنی‌های پشت پرده را آغاز کرده‌ و احتمالا تا روز‌های منتهی به تحلیف ادامه می‌دهند تا شاید در خروجی تصمیم‌سازان پشت پرده سیاست تاثیرگذار باشند. اگرچه گفته می‌شود «کشتیبان را سیاستی دگر آمده» و اگر نگوییم تصمیم نمایشی و زودهنگام قضاوت نکنیم، «سامانه یاران رییسی» با این هدف راه‌اندازی شد که پیشنهادات نخبگان و مردم به گوش رییس دولت سیزدهم برساند اما هر چه به تحلیف نزدیک‌تر، پازل‌های کابینه نیز یکی پس از دیگری تکمیل می‌شود و مشخص نیست خروجی این سامانه با چه کمیت و کیفیتی قرار است در تصمیمات نهایی تاثیرگذار باشد. از نمایندگان مجلس تا دولتی‌ها، از پایداری‌چی‌ها تا معتدلان سیاست هم در فهرست‌های متعدد و متنوع این گمانه‌زنی‌ها دیده می‌شوند. از آنجا که روزنامه اعتماد در شماره روز یکشنبه خود در گزارشی زیر عنوان «مسافران پاستور» به نمایندگانی پرداخت که احتمال دارد از پارلمان به دولت کوچ کنند، در این گزارش صرفا به گزینه‌های غیرپارلمانی  می‌پردازیم.
تحمیل  یا  رایزنی؟
محمود واعظی، رییس دفتر رییس‌جمهوری دیروز طی گفت‌وگویی اعلام کرد که دولت به دنبال تحمیل وزیر به دولت سیزدهم نیست. این دومین بار است که دست راست حسن روحانی بر این موضوع تاکید می‌کند. درست بعد از اینکه نام سید ابراهیم رییسی از صندوق انتخابات بیرون آمد، حسن روحانی در دو نوبت با او دیدار کرد. همچنین به وزرا دستور داد تا گزارش‌های مفصلی از وضعیت وزارتخانه تحت امرشان و چالش‌های پیش رو به رییس دولت سیزدهم ارایه کنند. وزرا نیز تاکنون در نوبت‌های مختلف با رییسی دیدار داشته‌اند. از همین روی این شائبه ایجاد شده احتمالا دولت به دنبال تداوم حضور وزراست. موضوعی که واعظی دیروز تکذیب کرد و گفت «می‌خواهیم طوری عمل کنیم وقتی رییس‌جمهور منتخب، دولت را تحویل گرفت به اندازه ما اطلاعات داشته باشد. می‌خواهیم همکاری داشته باشیم چون سال 92 کسی با ما همکاری نکرد و ما خود در پی این وزیر و آن وزیر می‌رفتیم و اطلاعات می‌گرفتیم.» اما ماجرا به همین‌جا ختم نمی‌شود. اگرچه دولت به دنبال تحمیل وزرایش به دولت آتی نیست اما شنیده شده که رایزنی‌هایی از سوی همراهان و نزدیکان رییسی با برخی وزرای دولت صورت گرفته است. البته قاعدتا این وزرا، چهره‌هایی از دولت همچون ظریف، زنگنه یا آذری جهرمی نیستند که برچسب دولت تدبیر و امید را بر پیشانی داشته ‌باشند و البته تعداد انگشت‌شماری هم هستند. شنیده‌های خبرنگار اعتماد حاکی از آن است که امیر حاتمی، وزیر دفاع یکی از این گزینه‌هاست و به واسطه نظامی بودن شاید در سمت کنونی خود یعنی وزارت دفاع باقی بماند. از سوی دیگر محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی نیز از جمله چهره‌های دولتی است که از همان روزهای اول نامش در میان کابینه احتمالی دیده  می‌شد. همچنین گفته می‌شود سورنا  ستاری، ‌معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری نیز احتمالا در دولت آینده حضور داشته ‌باشد. سعید نمکی، وزیر بهداشت کنونی هم از جمله گزینه‌های دولتی است که گفته می‌شد به دلیل مواضع سیاسی که اتخاذ کرده شاید در دولت بعدی حضور داشته‌ باشد منتها با توجه به عملکرد او در دوران شیوع کرونا به نظر نمی‌رسد شانس چندانی داشته ‌باشد.
 ساکنان نهاد ریاست‌جمهوری
در ادامه تکمیل پازل کابینه، خبرهایی از حضور علی علی‌عسگری در دولت نیز به گوش می‌رسد. گفته می‌شود که او قرار است بر کرسی واعظی تکیه زده و به عنوان رییس دفتر رییس‌جمهوری حضور داشته ‌باشد. البته از محمد حسین صفارهرندی از اعضای سابق مجمع تشخیص مصلحت نظام و وزیر ارشاد محمود احمدی‌نژاد هم نام برده شده که البته حضورش چندان محتمل نیست. در این اثنا خبر می‌رسد که اگر علی علی‌عسگری از صداوسیما به دولت برود احتمال حضور عبدالرضا رحمانی‌فضلی، وزیر کشور دولت مستقر در ساختمان شیشه‌ای جام‌جم قوت خواهد گرفت. در راستای تکمیل ساکنان نهاد ریاست‌جمهوری شنیده می‌شود که غلامحسین اسماعیلی نیز ساکن جدید ساختمان کوثر نهاد ریاست‌جمهوری است و احتمالا به عنوان سخنگوی دولت حضور خواهد داشت. کاوه اشتهاردی از نزدیکان سید ابراهیم رییسی نیز یکی از چهره‌هایی است که احتمالا نقش علیرضا معزی در دولت بعدی را ایفا کرده و معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی نهاد ریاست‌جمهوری شود اگرچه برای معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد نیز نام او مطرح است.
دست راست و چپ رییس‌جمهوری
اما یکی از پست‌های مهم علاوه بر رییس دفتر رییس‌جمهوری، معاون اول است. دو کرسی که حکم دست چپ و راست رییس‌جمهوری را دارند. محمد مخبر یکی از گزینه‌های مطرح برای معاون اولی بود تا اینکه دیروز رییس مرکز اطلاع‌رسانی ستاد اجرایی فرمان امام این خبر را تکذیب کرد اما چه کسی است که نداند در مسیر چینش کابینه برای ۴ سال آینده هر اتفاقی محتمل خواهد بود. اما در کنار نام محمد مخبر، ‌نام فرهاد رهبر، رییس پیشین دانشگاه آزاد اسلامی و از نزدیکان رییسی هم برای این سمت و هم برای وزارت اقتصاد و دارایی شنیده می‌شود. رهبر از آن دست مدیرانی است که حضورش در کابینه قطعی است هر چند که جایگاهش هنوز قطعی نباشد چرا که گفته می‌شود برنامه اقتصادی دولت سیزدهم با محوریت او تدوین شده است. 
تکمیل آهسته پازل کابینه  سیزدهم
عزت‌الله ضرغامی، رییس پیشین صداوسیما هم به نظر می‌رسد که حضورش در وزارت فرهنگ و ارشاد به عنوان یکی از وزارتخانه‌هایی که قطعا با تحولات گسترده در دولت بعدی مواجه خواهد شد، قطعی باشد. او با سال‌ها سابقه کار در صداوسیما، صلاحیتش برای انتخابات احراز نشد اما سال‌هاست که در حال تلاش برای ورود به قوه مجریه‌ است و شاید این فرصت برای او در دولت سیزدهم فراهم شود. براساس شنیده‌های خبرنگار اعتماد از دیگر چهره‌هایی که رایزنی‌ها با او انجام شده و نتیجه‌بخش بوده، صولت مرتضوی برای حضور در وزارتخانه‌ای سیاسی است. گفته می‌شود که صولت مرتضوی قرار است به عنوان وزیر کشور معرفی شود.
مهدی اخوان بهابادی، مدیرعامل فعلی همراه اول که در دولت احمدی‌نژاد به عنوان دبیر شورای عالی فضای مجازی و رییس مرکز ملی فضای مجازی منصوب شد و در دوران ریاست سرافراز بر صداوسیما در سمت قائم‌مقام او در امور فناوری و رسانه‌های نوین را برعهده داشت کماکان گزینه جدی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است اگرچه نام عیسی  زارع‌پور که رییس جدید مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه است نیز مطرح شده  است.
مدتی شایعه حضور عباس عراقچی به عنوان وزیر امور خارجه مطرح بود که البته به نظر می‌رسد او همچنان به عنوان راس تیم مذاکره‌کننده با ۱+۴ به کار خود ادامه دهد اما علی باقری کنی شانس بیشتری خواهد داشت. در کنار باقری کنی نام سید علی حسینی تاش، معاون راهبردی و بررسی‌های عمومی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی و رییس اسبق دانشگاه امام حسین (ع) نیز مطرح است. گفته می‌شود که رایزنی‌ها با عبدالله ارجاعی شیرازی که سابقه مدیریت در خراسان رضوی را دارد به عنوان وزیر ورزش، مهدی دوستی از اعضای ستاد سعید محمد و پس از آن ستاد مردمی رییسی و البته رستم قاسمی به عنوان وزیر نفت، محمد مهدی طهرانچی از جمله گزینه‌های وزارت علوم و سید رضا فاطمی امین برای وزارت صنعت در حال انجام و احتمال حضورشان در دولت سیزدهم بالاست. اگر رد و نشان گزینه‌های مطرح‌شده برای حضور در کابینه دولت سیزدهم را بگیریم دو پارامتر یعنی حضور در قوه قضاییه یا مدیریت در خراسان رضوی و خط و ربط با آستان قدس بیش از باقی پارامترها به چشم می‌خورد. در این میان اخبار کابینه قطعی شدن شهرداری برای محسن پیرهادی از سوی شورای شهر تمام اصولگرای ششم هم نشان می‌دهد که گویا جمع  «یاران موافق»  جمع است.